NAVİGASYON
*ANASAYFA(Home)
*BLOG SİTEMİZ
*ÜYE OL (Register)
*FORUM İNDEX
*TEKNİK DANIŞMAN-Technic Advisor
*FORUM KULLANIMI (SSS)
*FORUM KURALLARI
*FOTOĞRAF YÜKLEME (Upload Photos)
*FOTOĞRAF YÜKLEME (Güncel Anlatım)
*BULUŞMALARIMIZ (Meetings)
*FACEBOOK GRUBUMUZ
*LPG SORUNLARI
*YOL DURUMU
*UZAKLIKLAR (İl-İlçe)
*HAVA DURUMU (Detaylı)
En son konular
Giriş yap
Kimler hatta?
Toplam 3 kullanıcı online :: 0 Kayıtlı, 0 Gizli ve 3 Misafir Yok
Sitede bugüne kadar en çok 88 kişi Çarş. Ocak 19, 2011 2:53 pm tarihinde online oldu.
En çok konu başlayanlar
Admin | ||||
AYTAÇ | ||||
oğuzhan(efsane) | ||||
SİLENTHİLL | ||||
0M42 | ||||
KADO | ||||
delmanicomio | ||||
serkan | ||||
zeki19 | ||||
Başkan Yrd. |
En aktif konular
En bakılan konular
Haftanın en aktif yollayıcıları
No user |
Ayın en aktif yollayıcıları
No user |
Arama
FREN SİSTEMLERİ
5 posters
FORD TAUNUS CLUB TURKEY :: FORD TAUNUS HAKKINDA HERŞEY... :: TEKNİK SORUNLAR-ÖNEMLİ UYARILAR VE BİLGİLER :: MEKANİK VE TEKNİK BAZI BİLGİLER
1 sayfadaki 1 sayfası
FREN SİSTEMLERİ
Türkiye ve dünyada meydana gelen trafik kazalarının yaklaşık olarak % 95i sürücü
hatalarından kaynaklanmaktadır. Hemen hemen bu kazaların yarısı kadarı da
sürücünün sabit sürüş şartlarındaki davranış bozuklukları ve dikkatsizliklerinden
meydana gelmektedir. Sürücü hatalarının veya kazaya sebebiyet veren sürücü
davranışlarının azaltılması acil olarak yapılması gereken çalışmaların en önemlisidir.
Hem sürücü davranışındaki hatalar hem de taşıt tasarımındaki eksiklikler taşıt
çarpışmalarındaki ve trafik kazalarındaki ölüm risklerinin en önemli rolünü
üstlenmektedirler. Bu hataların ve eksikliklerin önüne geçmek için taşıt üreticileri
sürekli bir gelişme içine girmişlerdir. Sürücülerin, trafik kazalarından sakınması ve
daha az kazaya karışması için frenleme yardımcı sistemlerine ihtiyaç duyulmaktadır.
Taşıt üreticileri ve tasarımcıları güvenliğe giderek daha fazla önem vermektedirler.
Taşıtın aktif emniyeti ile ilgili en önemli unsur frenleme sistemleridir. Taşıtlardaki
frenleme sistemleri sürücülere sürüş anında doğabilecek herhangi bir tehlike anında
yardımcı olmaları amacıyla geliştirilmişlerdir.
FREN SİSTEMLERİ
Frenler, enerji değişim araçlarıdır. Taşıttaki kinetik enerjiyi (momentum) sürtünme
yoluyla termal enerjiye (ısı) çevirir. Fren sistemi, bu yolla motorlu taşıtın
yavaşlamasını ve durmasını sağlayan düzenektir.
Hareket halindeki bir motorlu taşıt, kütlesi ve hızının karesiyle değişen, kinetik
enerjiye ve bazı durumlarda konumu itibariyle potansiyel enerjiye sahiptir. Frenleme
süresince bu enerji fren sürtünme elemanları ve tekerleklerde ısı enerjisine dönüşür.
Karayolunda kullanılan fren sistemleri üç temel fonksiyonu yerine getirmektedir.
Bunlar;
+ Taşıtın yavaşlatılması veya durdurulması,
+ Taşıtın kinetik enerjisini (yokuş aşağı inişlerde) kontrol ederek, belirli hızlarda
seyrini sağlanması
+ Duran bir taşıtın yerinde sabit tutulmasıdır.
5
Aracı durduran frenleme kuvveti genellikle teker lastiği ile lastiğin üzerinde döndüğü
zemin arasındaki bağlantıdan doğar. Frenleme kuvvetine hava direnci, yokuş direnci,
sürtünme direnci gibi kuvvetlerin etkisi de vardır. Bu dirençleri yenen kuvvet ortadan
kaldırılacak olursa taşıtın yavaşlamasına veya durmasına sözü edilen dirençler sebep
olur. Diğer taraftan taşıtın yavaşlamasına yardımcı olan motorun frenleme gücü de
vardır.
Motorlu Taşıtlarda Kullanılan Fren Sistemleri
Frenleme fonksiyonlarını yerine getirilmesi ve yaptıkları işlem bakımından üç çeşit
fren sistemi vardır. Bunlar:
a- Taşıtın yavaşlatılması veya durdurulmasını sağlayan, asıl frenleme
fonksiyonunu yerine getiren, servis freni ,
b- Fren sistemindeki bir arıza durumunda devreye giren ikinci veya acil durum
fren sistemi,
c- Duran bir aracı yerine tespit için kullanılan park freni dir.
Uygulamada çeşitli araçlarda kullanılan fren sistemleri aşağıdaki şekilde
sıralanabilir.
a- Mekanik fren sistemleri
b- Hidrolik-hidromekanik fren sistemleri
c- Güç yardımlı fren sistemleri
d- Havalı fren sistemleri
Not: Değişik frenlerin kullanılmasına karşın aracın durdurulması aynı prensiplere
dayanır. Kumanda yada idare düzeninden gelen frenleme kuvveti taşıma düzenindeki,
yani tekerler üzerine taşınan fren düzenindeki sürtünme elemanlarına itilir ve
oluşturulan sürtünme ile araç durdurulur.
Fren Sisteminin Temel Elemanları
Bütün fren sistemleri 4 alt sistemden oluşmaktadır. Frenlemenin meydana geliş
biçiminde ihtiyaç duyulan enerjinin depolanması ve kullanıma hazırlanmasını
6
sağlayan kaynaklar, frenleme etkisini kontrol eden sistemler, enerjinin iletildiği ara
sistemler ve frenlemede sürtünme elemanlarının bulunduğu sistemler olarak
sıralanabilir.
a-Frenleme için gerekli enerji kaynağı :
Frenleme için gerekli enerjinin depolanması ve kullanıma hazırlanmasını sağlayan
fren sistemi elemanıdır. Bu enerji hidrolik sistemlerde hidrolik basıncını, havalı
frenlerde basınçlı havanın üretilmesini ve depolamasını sağlar. Mekanik sistemlerde
ise sadece sürücünün ayak ve el ile uygulandığı mekanik kuvvet ile oluşur.
b-Fren tatbik sistemi :
Frenleme etkisini kontrol eden sistem elemanıdır. Fren elemanının oluşturduğu kısım
ile bunun transfer edildiği kısım arasında yer alır. Frenlemenin etkisini kontrol eden
tatbik mekanizması olarak adlandırılır.
c-Enerji aktarma sistemi :
Fren uygulama elemanı ile tekerlere kadar olan kısımda frenleme enerjisinin tek veya
çift hatta taşındığı ara sistemdir (mekanik fren sistemlerinde; fren çubukları, fren
halatları, hidrolik fren sistemlerinde fren boruları veya hortumları, basınç kontrol
valfleri v.b)
d-Tekerlek frenleri :
Aracın frenlemesini sağlayan sürtünme elemanlarının bulunduğu kısımdır. Aracın asıl
fren sisteminin alt elemanları bu grupta yer almaktadır. (tekerlek silindiri, kampana,
disk, balata, hareket iletim mekanizmaları v.b)
Taşıtlarda kullanılan frenleme yardımcı sistemleri; sürücünün kontrolünde olan
sistemlerden ve tehlike anında devreye giren sistemlerden oluşmaktadır.
7
FRENLEME YARDIMCI VE SÜRÜŞ GÜVENLİK SİSTEMLERİ
Aracın normal kullanım koşullarında kontrol, çevreden aldığı verileri aracın kontrol
elemanlarına ileten sürücüdedir. Ve araç normal trafikte güvenli bir şekilde hareket
ettirilebilir, frenlenebilir ve durdurulabilir. Ancak kritik seyir şartlarında ( sürücünün
panikli tepkisi, yolun ıslak veya kaygan olması, diğer trafik katılımcılarının hataları,
önceden tahmin edilemeyen engeller v.b.) araç sürücünün kontrolünden çıkmaktadır.
Bu gibi durumlarda araç sürücünü tepkilerine yanıt veremez. Ani frenleme yapılması
tekerleklerin kilitlenmesine, ani gaza basılması durumunda patinaj yapmasına neden
olur, yani kayma yapar.
Eğer ön tekerlekler kayma (kilitlenir veya patinaj) yaparsa direksiyon hakimiyeti
kaybolur. Arka tekerlekler kayma (kilitlenir veya patinaj) yaparsa araç sürüklenir.
Frenler; güvenli sürüş için taşıtlarda bulunan en önemli donanımlardır. Frenlerden
çok yüksek güvenilirlik ve dayanıklılık beklenmektedir. Taşıtlarda kullanılan frenleme
sistemleri en önemli aktif güvenlik elamanıdır. Kazaların azaltılması konusunda da
birinci sırada olan güvenlik sistemleridir. Bu konuda yapılan çalışmalara göre fren
sistemleri taşıt kazalarında yaklaşık olarak % 20 gibi bir güvenlik oranına sahip olduğu
varsayılmıştır.
hatalarından kaynaklanmaktadır. Hemen hemen bu kazaların yarısı kadarı da
sürücünün sabit sürüş şartlarındaki davranış bozuklukları ve dikkatsizliklerinden
meydana gelmektedir. Sürücü hatalarının veya kazaya sebebiyet veren sürücü
davranışlarının azaltılması acil olarak yapılması gereken çalışmaların en önemlisidir.
Hem sürücü davranışındaki hatalar hem de taşıt tasarımındaki eksiklikler taşıt
çarpışmalarındaki ve trafik kazalarındaki ölüm risklerinin en önemli rolünü
üstlenmektedirler. Bu hataların ve eksikliklerin önüne geçmek için taşıt üreticileri
sürekli bir gelişme içine girmişlerdir. Sürücülerin, trafik kazalarından sakınması ve
daha az kazaya karışması için frenleme yardımcı sistemlerine ihtiyaç duyulmaktadır.
Taşıt üreticileri ve tasarımcıları güvenliğe giderek daha fazla önem vermektedirler.
Taşıtın aktif emniyeti ile ilgili en önemli unsur frenleme sistemleridir. Taşıtlardaki
frenleme sistemleri sürücülere sürüş anında doğabilecek herhangi bir tehlike anında
yardımcı olmaları amacıyla geliştirilmişlerdir.
FREN SİSTEMLERİ
Frenler, enerji değişim araçlarıdır. Taşıttaki kinetik enerjiyi (momentum) sürtünme
yoluyla termal enerjiye (ısı) çevirir. Fren sistemi, bu yolla motorlu taşıtın
yavaşlamasını ve durmasını sağlayan düzenektir.
Hareket halindeki bir motorlu taşıt, kütlesi ve hızının karesiyle değişen, kinetik
enerjiye ve bazı durumlarda konumu itibariyle potansiyel enerjiye sahiptir. Frenleme
süresince bu enerji fren sürtünme elemanları ve tekerleklerde ısı enerjisine dönüşür.
Karayolunda kullanılan fren sistemleri üç temel fonksiyonu yerine getirmektedir.
Bunlar;
+ Taşıtın yavaşlatılması veya durdurulması,
+ Taşıtın kinetik enerjisini (yokuş aşağı inişlerde) kontrol ederek, belirli hızlarda
seyrini sağlanması
+ Duran bir taşıtın yerinde sabit tutulmasıdır.
5
Aracı durduran frenleme kuvveti genellikle teker lastiği ile lastiğin üzerinde döndüğü
zemin arasındaki bağlantıdan doğar. Frenleme kuvvetine hava direnci, yokuş direnci,
sürtünme direnci gibi kuvvetlerin etkisi de vardır. Bu dirençleri yenen kuvvet ortadan
kaldırılacak olursa taşıtın yavaşlamasına veya durmasına sözü edilen dirençler sebep
olur. Diğer taraftan taşıtın yavaşlamasına yardımcı olan motorun frenleme gücü de
vardır.
Motorlu Taşıtlarda Kullanılan Fren Sistemleri
Frenleme fonksiyonlarını yerine getirilmesi ve yaptıkları işlem bakımından üç çeşit
fren sistemi vardır. Bunlar:
a- Taşıtın yavaşlatılması veya durdurulmasını sağlayan, asıl frenleme
fonksiyonunu yerine getiren, servis freni ,
b- Fren sistemindeki bir arıza durumunda devreye giren ikinci veya acil durum
fren sistemi,
c- Duran bir aracı yerine tespit için kullanılan park freni dir.
Uygulamada çeşitli araçlarda kullanılan fren sistemleri aşağıdaki şekilde
sıralanabilir.
a- Mekanik fren sistemleri
b- Hidrolik-hidromekanik fren sistemleri
c- Güç yardımlı fren sistemleri
d- Havalı fren sistemleri
Not: Değişik frenlerin kullanılmasına karşın aracın durdurulması aynı prensiplere
dayanır. Kumanda yada idare düzeninden gelen frenleme kuvveti taşıma düzenindeki,
yani tekerler üzerine taşınan fren düzenindeki sürtünme elemanlarına itilir ve
oluşturulan sürtünme ile araç durdurulur.
Fren Sisteminin Temel Elemanları
Bütün fren sistemleri 4 alt sistemden oluşmaktadır. Frenlemenin meydana geliş
biçiminde ihtiyaç duyulan enerjinin depolanması ve kullanıma hazırlanmasını
6
sağlayan kaynaklar, frenleme etkisini kontrol eden sistemler, enerjinin iletildiği ara
sistemler ve frenlemede sürtünme elemanlarının bulunduğu sistemler olarak
sıralanabilir.
a-Frenleme için gerekli enerji kaynağı :
Frenleme için gerekli enerjinin depolanması ve kullanıma hazırlanmasını sağlayan
fren sistemi elemanıdır. Bu enerji hidrolik sistemlerde hidrolik basıncını, havalı
frenlerde basınçlı havanın üretilmesini ve depolamasını sağlar. Mekanik sistemlerde
ise sadece sürücünün ayak ve el ile uygulandığı mekanik kuvvet ile oluşur.
b-Fren tatbik sistemi :
Frenleme etkisini kontrol eden sistem elemanıdır. Fren elemanının oluşturduğu kısım
ile bunun transfer edildiği kısım arasında yer alır. Frenlemenin etkisini kontrol eden
tatbik mekanizması olarak adlandırılır.
c-Enerji aktarma sistemi :
Fren uygulama elemanı ile tekerlere kadar olan kısımda frenleme enerjisinin tek veya
çift hatta taşındığı ara sistemdir (mekanik fren sistemlerinde; fren çubukları, fren
halatları, hidrolik fren sistemlerinde fren boruları veya hortumları, basınç kontrol
valfleri v.b)
d-Tekerlek frenleri :
Aracın frenlemesini sağlayan sürtünme elemanlarının bulunduğu kısımdır. Aracın asıl
fren sisteminin alt elemanları bu grupta yer almaktadır. (tekerlek silindiri, kampana,
disk, balata, hareket iletim mekanizmaları v.b)
Taşıtlarda kullanılan frenleme yardımcı sistemleri; sürücünün kontrolünde olan
sistemlerden ve tehlike anında devreye giren sistemlerden oluşmaktadır.
7
FRENLEME YARDIMCI VE SÜRÜŞ GÜVENLİK SİSTEMLERİ
Aracın normal kullanım koşullarında kontrol, çevreden aldığı verileri aracın kontrol
elemanlarına ileten sürücüdedir. Ve araç normal trafikte güvenli bir şekilde hareket
ettirilebilir, frenlenebilir ve durdurulabilir. Ancak kritik seyir şartlarında ( sürücünün
panikli tepkisi, yolun ıslak veya kaygan olması, diğer trafik katılımcılarının hataları,
önceden tahmin edilemeyen engeller v.b.) araç sürücünün kontrolünden çıkmaktadır.
Bu gibi durumlarda araç sürücünü tepkilerine yanıt veremez. Ani frenleme yapılması
tekerleklerin kilitlenmesine, ani gaza basılması durumunda patinaj yapmasına neden
olur, yani kayma yapar.
Eğer ön tekerlekler kayma (kilitlenir veya patinaj) yaparsa direksiyon hakimiyeti
kaybolur. Arka tekerlekler kayma (kilitlenir veya patinaj) yaparsa araç sürüklenir.
Frenler; güvenli sürüş için taşıtlarda bulunan en önemli donanımlardır. Frenlerden
çok yüksek güvenilirlik ve dayanıklılık beklenmektedir. Taşıtlarda kullanılan frenleme
sistemleri en önemli aktif güvenlik elamanıdır. Kazaların azaltılması konusunda da
birinci sırada olan güvenlik sistemleridir. Bu konuda yapılan çalışmalara göre fren
sistemleri taşıt kazalarında yaklaşık olarak % 20 gibi bir güvenlik oranına sahip olduğu
varsayılmıştır.
zeki19- VIP ÜYE
- Kayıt tarihi : 05/12/09
Mesaj Sayısı : 953
Yaş : 45
Yaşadığı Şehir : çorum
Otomobili : Mondeo 2.0 98 ghıa
Geri: FREN SİSTEMLERİ
--------------------------------------ABS------------------------------------------
Aracınızla giderken, bir futbol topu aniden yolunuzun üzerinde zıplamaya başlıyor ve
park edilmiş bir aracın arkasından küçük bir çocuk onu yakalamak için yola fırlıyor. O
anda içinizde salgılanan adrenalin kalbinizde ve beyninizde bir şimşek çaktırıyor ve siz
olağanüstü bir güçle ABS fren sistemiyle donatılmış otomobilinizin fren pedalına
yükleniyorsunuz. Geri kalanını ise oldukça karmaşık bir sistem gerçekleştiriyor ve
aracınızı güvenli bir mesafede durdurarak, üzücü bir olayla sonuçlanmasını önlüyor.
ABS, taşıt araçlarının her türlü yük durumunda bütün yol koşullarında ve çeşitli
süratlerdeki zorunlu durumlarda yapılacak ani frenlemelerde tekerleklerin
kitlenmesini önleyerek direksiyondaki tam hakimiyeti sağlayan sistemlere verilen ad.
ABS, Almanca Antiblockier-system veya İngilizce Anti-lock Braking System
ifadelerinin kısa yazım biçimidir. Kilitlenmeyen fren sistemi anlamına gelir.
ABS (veya ALB), emniyet kemeri ve disk frenlerden sonra otomobil güvenliği
konusunda gerçekleştirilen en önemli ilerlemelerden birisidir. Aslında pek de yeni bir
kavram olmayan kilitlenme önleyici sistemler için 1920'lerin ortalarında patent
başvurulan yapılmış, 1936 yılında ise Bosch firmasınca ilk defa bir otomobile
uygulanmıştır.
ABS'nin Yapısı :
Otomobillerde kullanılan ABS'de klasik fren sisteminde yer alan elemanlara ilave
olarak üç ünite kullanılmaktadır;
1-"Beyin" diye tabir edilen ECU (Electronic Control Unit - Elektronik Kontrol Ünitesi),
2-Dingil sayısının iki katı kadar manyetik hız sensörü
3- fren sisteminin yapısına bağlı olarak (Pnömatik yada hidrolik) modulatörler
(Akışkan kontrolünü sağlayan valf sistemleri).
9
Sistemin basit işleyişi ise şu şekilde; araç hareket halinde iken her bir tekerlekten hız
sensörleri vasıtasıyla tüm tekerleklerin hızları alınır. Tekerlek hızları birbirinden araç
düz gitmediği sürece hep farklıdır. Ancak bu çok büyük bir fark değildir. Bu bilgiler
EKÜ tarafından algılanarak değerlendirilir.
Kontrol ünitesi tekerleklerden bir ya da bir kaçının "0" ya da sıfıra yakın bir hızda
bulunduğunu yani herhangi bir tekerleğin kaymakta olduğunu veya kilitlenme
noktasına gelindiğini gördüğü an o tekerleği kontrol eden modülatöre fren basıncını
azaltması emrini vererek kilitlenen tekerleğin dönmesini sağlar. Ve tekerlek hız
kazanmaya başladığında fren basıncını tekrar arttırır. Bu da fren basıncında
dalgalanmalar oluşturur. Bunu basit bir kare dalga grafiği gibi düşünebiliriz.
En gelişmiş sistemlerde bu çevrim (cycle) saniyede 15-20 kez tekrarlanır. Bu çevrim
sırasında fren pedalında bir titreşim hissedilir. Bu titreşim aracı güvenli bir duruma
getirinceye kadar devam eder.
Sağ ve sol tarafın ayrı zeminlerde olması halinde bile (örneğin sağ tekerlekler ıslak sol
tekerlekler kuru zeminde) herhangi bir kilitlenme veya kayma söz konusu değildir. Bu
sayede direksiyona hakimiyeti tam, fren mesafesi oldukça kısadır.
10
Dört tekerlek ve iki arka tekerlek ABS'lerin farkı
Dört-tekerlek ABS, acil durma koşullarında taşıt kararlılık ve geliştirilmiş manevra
yeteneğini sürdürmek için tasarlanmıştır. Dört-tekerlek ABS donatılmış bir taşıtta
frenleme sistemi, dört tekerleğin her birinde tekerlek kilitlenmesini önleyerek,
sürücüye geliştirilmiş yönlendirme kontrolü sağlamak için frenleme basıncını
düzenler.
Arka-tekerlek ABS ise, daha çok kamyonet, minibüs ve spor taşıtlarda görülmekte ve
sadece arka tekerleklerin tekerlek kilitlenmesini önlemek için kullanılmaktadır. Bu
sistem sürücüye doğrultu kararlılığını sürdürmek ve taşıtın arkasının yanlara
kaymasını önlemekte yardımcı olmaktadır. Arka-tekerlek ABS sistemlerinde ön
tekerleklerin hâlâ tıpkı geleneksel frenlerdeki gibi kilitlenme eğilimi vardır. Eğer
kilitlenme olursa, sürücü fren pedal basıncını ön tekerleklerin tekrar dönmeye
başlamasına yetecek kadar azaltmalıdır. Böylece sürücü taşıtı yönlendirebilir
ABS'nin çalıştığı nasıl anlaşılır?
ABS'lerin çoğunda sistemin etkin hale gelmesi sürücü tarafından anlaşılabilmektedir.
Sürücü mekanik bir ses duyar ve bazı basınç dalgalanmalarını veya fren pedalının
sertliğinin daha da arttığını hisseder. Gürültü işitildiğinde veya basınç dalgalanmaları
hissedildiğinde, ayağın fren pedalında tutulması önemlidir. Sert basınç uygulamasına
devam edilmelidir.
11
ABSnin avantajları
+ Fren sırasında yön istikrarı,
+ Fren sırasında direksiyon hakimiyeti,
+ Optimum fren mesafesi,
+ Diğer avantajlar (lastiklerin ömrünü uzatır, acil durumlarda ani fren
de sürücü direksiyon hakimiyeti üzerinde tam olarak yoğunlaşabilir.)
ABSnin yetersizlikleri
+ Virajlara çok süratli girilmesinden kaynaklanan savrulma ve
sürüklenmelerde normal fren sistemi gibi ABS fren sistemi de etkili
olmaz.
+ Çok ıslak yolda (aqua planing) çok süratli gidilirse ABS etkisiz
kalabilir.
Karşı Görüşler:
Bazı durumlarda kilitlenmeyi önleyici sistemler en iyisi değildirler. Karlı veya
çakıllı bir yol üzerinde aracı yönetmek zor olsa dahi, kilitlenmiş tekerleklerle daha kısa
mesafede durulabilir. Audi gibi bazı otomobillerde böyle durumlarda sistemi devre dışı
bırakacak bir anahtar bulunmaktadır.
Amerika Birleşik Devletlerinde otoyollar üzerine araştırma yapan bir enstitünün
(Highvvay Loss Data Inst.) çalışmalarına göre, tekerleklerin kilitlenmelerin önleyici
sistemler kullanımının kazalar sonucu meydana gelen hasarı ve kazaların sıklığını
azaltmadığı ortaya çıkmıştır. Bu sisteme sahip olmayan 1991 model araçlar ile sahip
olan 1992 modellerin sigorta kayıtlarının karşılaştırılması sonucu, araç başına düşen
hasar oranının hemen hemen aynı olduğu gözlenmiştir. Çalışmanın sonucuna göre,
sigorta firmalarının sistemi kullanan araçlara uyguladığı indirimler tehlikeye
girebilecektir. Yine ABD'de bir araştırma gurubu, Almanya'da kilitlenmeyi önleyici
sistemi kullanan ve kullanmayan taksilerin kaza oranlarını inceleyen bir çalışmada
benzer sonuçlar elde etmiştir. Bütün bu araştırmalardan çıkartılan sonuç ise, sisteme
sahip olan araç sürücülerinin daha fazla riski göze aldıklarıdır. Ancak, bu tür olaylarda,
işin içerisine insan faktörünün girdiği ve önemli rol oynadığı acıktır. Sistemin kullanımı biraz bilgi ve beceri de gerektirmektedir. Örneğin, fren pedalından ayağı
kaldırıp, tekrar basmak sistemin çalışmasını engelleyeceğinden, pedala sıkıca
basılması gerekmektedir.
Aracınızla giderken, bir futbol topu aniden yolunuzun üzerinde zıplamaya başlıyor ve
park edilmiş bir aracın arkasından küçük bir çocuk onu yakalamak için yola fırlıyor. O
anda içinizde salgılanan adrenalin kalbinizde ve beyninizde bir şimşek çaktırıyor ve siz
olağanüstü bir güçle ABS fren sistemiyle donatılmış otomobilinizin fren pedalına
yükleniyorsunuz. Geri kalanını ise oldukça karmaşık bir sistem gerçekleştiriyor ve
aracınızı güvenli bir mesafede durdurarak, üzücü bir olayla sonuçlanmasını önlüyor.
ABS, taşıt araçlarının her türlü yük durumunda bütün yol koşullarında ve çeşitli
süratlerdeki zorunlu durumlarda yapılacak ani frenlemelerde tekerleklerin
kitlenmesini önleyerek direksiyondaki tam hakimiyeti sağlayan sistemlere verilen ad.
ABS, Almanca Antiblockier-system veya İngilizce Anti-lock Braking System
ifadelerinin kısa yazım biçimidir. Kilitlenmeyen fren sistemi anlamına gelir.
ABS (veya ALB), emniyet kemeri ve disk frenlerden sonra otomobil güvenliği
konusunda gerçekleştirilen en önemli ilerlemelerden birisidir. Aslında pek de yeni bir
kavram olmayan kilitlenme önleyici sistemler için 1920'lerin ortalarında patent
başvurulan yapılmış, 1936 yılında ise Bosch firmasınca ilk defa bir otomobile
uygulanmıştır.
ABS'nin Yapısı :
Otomobillerde kullanılan ABS'de klasik fren sisteminde yer alan elemanlara ilave
olarak üç ünite kullanılmaktadır;
1-"Beyin" diye tabir edilen ECU (Electronic Control Unit - Elektronik Kontrol Ünitesi),
2-Dingil sayısının iki katı kadar manyetik hız sensörü
3- fren sisteminin yapısına bağlı olarak (Pnömatik yada hidrolik) modulatörler
(Akışkan kontrolünü sağlayan valf sistemleri).
9
Sistemin basit işleyişi ise şu şekilde; araç hareket halinde iken her bir tekerlekten hız
sensörleri vasıtasıyla tüm tekerleklerin hızları alınır. Tekerlek hızları birbirinden araç
düz gitmediği sürece hep farklıdır. Ancak bu çok büyük bir fark değildir. Bu bilgiler
EKÜ tarafından algılanarak değerlendirilir.
Kontrol ünitesi tekerleklerden bir ya da bir kaçının "0" ya da sıfıra yakın bir hızda
bulunduğunu yani herhangi bir tekerleğin kaymakta olduğunu veya kilitlenme
noktasına gelindiğini gördüğü an o tekerleği kontrol eden modülatöre fren basıncını
azaltması emrini vererek kilitlenen tekerleğin dönmesini sağlar. Ve tekerlek hız
kazanmaya başladığında fren basıncını tekrar arttırır. Bu da fren basıncında
dalgalanmalar oluşturur. Bunu basit bir kare dalga grafiği gibi düşünebiliriz.
En gelişmiş sistemlerde bu çevrim (cycle) saniyede 15-20 kez tekrarlanır. Bu çevrim
sırasında fren pedalında bir titreşim hissedilir. Bu titreşim aracı güvenli bir duruma
getirinceye kadar devam eder.
Sağ ve sol tarafın ayrı zeminlerde olması halinde bile (örneğin sağ tekerlekler ıslak sol
tekerlekler kuru zeminde) herhangi bir kilitlenme veya kayma söz konusu değildir. Bu
sayede direksiyona hakimiyeti tam, fren mesafesi oldukça kısadır.
10
Dört tekerlek ve iki arka tekerlek ABS'lerin farkı
Dört-tekerlek ABS, acil durma koşullarında taşıt kararlılık ve geliştirilmiş manevra
yeteneğini sürdürmek için tasarlanmıştır. Dört-tekerlek ABS donatılmış bir taşıtta
frenleme sistemi, dört tekerleğin her birinde tekerlek kilitlenmesini önleyerek,
sürücüye geliştirilmiş yönlendirme kontrolü sağlamak için frenleme basıncını
düzenler.
Arka-tekerlek ABS ise, daha çok kamyonet, minibüs ve spor taşıtlarda görülmekte ve
sadece arka tekerleklerin tekerlek kilitlenmesini önlemek için kullanılmaktadır. Bu
sistem sürücüye doğrultu kararlılığını sürdürmek ve taşıtın arkasının yanlara
kaymasını önlemekte yardımcı olmaktadır. Arka-tekerlek ABS sistemlerinde ön
tekerleklerin hâlâ tıpkı geleneksel frenlerdeki gibi kilitlenme eğilimi vardır. Eğer
kilitlenme olursa, sürücü fren pedal basıncını ön tekerleklerin tekrar dönmeye
başlamasına yetecek kadar azaltmalıdır. Böylece sürücü taşıtı yönlendirebilir
ABS'nin çalıştığı nasıl anlaşılır?
ABS'lerin çoğunda sistemin etkin hale gelmesi sürücü tarafından anlaşılabilmektedir.
Sürücü mekanik bir ses duyar ve bazı basınç dalgalanmalarını veya fren pedalının
sertliğinin daha da arttığını hisseder. Gürültü işitildiğinde veya basınç dalgalanmaları
hissedildiğinde, ayağın fren pedalında tutulması önemlidir. Sert basınç uygulamasına
devam edilmelidir.
11
ABSnin avantajları
+ Fren sırasında yön istikrarı,
+ Fren sırasında direksiyon hakimiyeti,
+ Optimum fren mesafesi,
+ Diğer avantajlar (lastiklerin ömrünü uzatır, acil durumlarda ani fren
de sürücü direksiyon hakimiyeti üzerinde tam olarak yoğunlaşabilir.)
ABSnin yetersizlikleri
+ Virajlara çok süratli girilmesinden kaynaklanan savrulma ve
sürüklenmelerde normal fren sistemi gibi ABS fren sistemi de etkili
olmaz.
+ Çok ıslak yolda (aqua planing) çok süratli gidilirse ABS etkisiz
kalabilir.
Karşı Görüşler:
Bazı durumlarda kilitlenmeyi önleyici sistemler en iyisi değildirler. Karlı veya
çakıllı bir yol üzerinde aracı yönetmek zor olsa dahi, kilitlenmiş tekerleklerle daha kısa
mesafede durulabilir. Audi gibi bazı otomobillerde böyle durumlarda sistemi devre dışı
bırakacak bir anahtar bulunmaktadır.
Amerika Birleşik Devletlerinde otoyollar üzerine araştırma yapan bir enstitünün
(Highvvay Loss Data Inst.) çalışmalarına göre, tekerleklerin kilitlenmelerin önleyici
sistemler kullanımının kazalar sonucu meydana gelen hasarı ve kazaların sıklığını
azaltmadığı ortaya çıkmıştır. Bu sisteme sahip olmayan 1991 model araçlar ile sahip
olan 1992 modellerin sigorta kayıtlarının karşılaştırılması sonucu, araç başına düşen
hasar oranının hemen hemen aynı olduğu gözlenmiştir. Çalışmanın sonucuna göre,
sigorta firmalarının sistemi kullanan araçlara uyguladığı indirimler tehlikeye
girebilecektir. Yine ABD'de bir araştırma gurubu, Almanya'da kilitlenmeyi önleyici
sistemi kullanan ve kullanmayan taksilerin kaza oranlarını inceleyen bir çalışmada
benzer sonuçlar elde etmiştir. Bütün bu araştırmalardan çıkartılan sonuç ise, sisteme
sahip olan araç sürücülerinin daha fazla riski göze aldıklarıdır. Ancak, bu tür olaylarda,
işin içerisine insan faktörünün girdiği ve önemli rol oynadığı acıktır. Sistemin kullanımı biraz bilgi ve beceri de gerektirmektedir. Örneğin, fren pedalından ayağı
kaldırıp, tekrar basmak sistemin çalışmasını engelleyeceğinden, pedala sıkıca
basılması gerekmektedir.
zeki19- VIP ÜYE
- Kayıt tarihi : 05/12/09
Mesaj Sayısı : 953
Yaş : 45
Yaşadığı Şehir : çorum
Otomobili : Mondeo 2.0 98 ghıa
Geri: FREN SİSTEMLERİ
bilgiler için teşekkürler.
son_kursun_38- VIP ÜYE
- Kayıt tarihi : 09/02/10
Mesaj Sayısı : 573
Yaş : 41
Yaşadığı Şehir : kayseri
Otomobili : ford taunus 2000 GTS
Geri: FREN SİSTEMLERİ
değerli bilgiler için teşekkür ederim.
serkan- SİTE DENETÇİSİ
- Kayıt tarihi : 13/11/08
Mesaj Sayısı : 1807
Yaş : 39
Yaşadığı Şehir : antalya
Otomobili : 1991/GTS
Geri: FREN SİSTEMLERİ
Bilgiler için sagol Zeki abi.
BAFRALIFERHAT- SİTE DENETÇİSİ
- Kayıt tarihi : 06/08/08
Mesaj Sayısı : 2266
Yaş : 39
Yaşadığı Şehir : Samsun
Otomobili : Taunus 2000 GTS
Geri: FREN SİSTEMLERİ
teşekürler
kaptan59- VIP ÜYE
- Kayıt tarihi : 05/01/13
Mesaj Sayısı : 913
Yaş : 57
Yaşadığı Şehir : istanbul/bayrampaşa
Otomobili : taunus 89 1.6 s
Similar topics
» fren sertliği
» orginal WESTINGHOUSE fren ana merkez ve fren hortumları
» Enjeksiyon Sistemleri ve Karburatorlu motorlari enjeksiyona cevirme icin dokuman (ingilizce)
» landırenzo otogaz dönüşüm sistemleri türkiye distiribütörlügü ford taunus clup araclarına hizmete katıldı.
» 87 taunus fren
» orginal WESTINGHOUSE fren ana merkez ve fren hortumları
» Enjeksiyon Sistemleri ve Karburatorlu motorlari enjeksiyona cevirme icin dokuman (ingilizce)
» landırenzo otogaz dönüşüm sistemleri türkiye distiribütörlügü ford taunus clup araclarına hizmete katıldı.
» 87 taunus fren
FORD TAUNUS CLUB TURKEY :: FORD TAUNUS HAKKINDA HERŞEY... :: TEKNİK SORUNLAR-ÖNEMLİ UYARILAR VE BİLGİLER :: MEKANİK VE TEKNİK BAZI BİLGİLER
1 sayfadaki 1 sayfası
Bu forumun müsaadesi var:
Bu forumdaki mesajlara cevap veremezsiniz
Cuma Nis. 28, 2023 10:22 pm tarafından fordju75
» Uzun zaman sonra forum' a bir ilk yapalım.
Çarş. Mart 15, 2023 3:04 pm tarafından fthpl
» Kaput İzalatörü
Perş. Ara. 03, 2020 6:23 am tarafından fthpl
» TAUNUS TAMİR KİTABI- TÜM PDF DOSYALARI..!!!!!BURDAAAAA....
Ptsi Tem. 22, 2019 4:52 pm tarafından by_mek4
» avans hortum baglantılarını güncelleyelim
Cuma Tem. 19, 2019 4:24 am tarafından Jeep100
» 92 model gt bagaj kilidi
Paz Ekim 14, 2018 4:39 pm tarafından eroguls
» Tekrar selamlar :) Far değişimi
C.tesi Haz. 23, 2018 4:04 pm tarafından tolergul
» Marş basıyor çalışmıyor
C.tesi Mayıs 12, 2018 12:53 pm tarafından serkan
» TAUNUS GTS WESTINGHOUSE HORTUMU
Perş. Nis. 19, 2018 2:45 am tarafından serkan
» Emme Manifolt Su Rekoru Değişimi ( Daha uzun ömürlü parça kullanarak)
Perş. Mart 08, 2018 5:28 pm tarafından bergist
» Taunus'u arka düzeni çift salıncak yapabilir miyim?
Perş. Mart 08, 2018 7:38 am tarafından carbonfiber
» Pinto dohs sohc coswort Ford motorları ???
Perş. Şub. 08, 2018 12:09 am tarafından Afitron
» 92 GT otomatik jikle
Salı Şub. 06, 2018 4:19 am tarafından fth_cft
» ORJİNALCİ: Kalorifer fan motoru regülatörü
C.tesi Ocak 06, 2018 5:45 pm tarafından gonluguzel
» ön cama hava gelmiyor
Çarş. Ocak 03, 2018 10:08 pm tarafından serkan
» Taunus 1.6 s geçmeyen subap sesi/performans sorun
Cuma Ara. 22, 2017 6:10 am tarafından orjinalci
» Yokuşta Bayılma
Cuma Ara. 15, 2017 2:36 am tarafından BAFRALIFERHAT
» Taunus GT 1.6'ya hangi marka (MAPA hariç) baskı balata oluyor ?
Cuma Ara. 15, 2017 2:34 am tarafından BAFRALIFERHAT
» taunuslarda şase numarası nerde çakılı
Cuma Ara. 15, 2017 2:30 am tarafından BAFRALIFERHAT
» Tofaş radyator fan kullanan var mi
Cuma Ara. 15, 2017 2:28 am tarafından BAFRALIFERHAT
» Gts 2.0 hava filtresi karburator emme manifoldu yenileme
Cuma Kas. 24, 2017 2:44 am tarafından oguzhan89
» 78 taunus koltuk
Paz Kas. 05, 2017 5:08 am tarafından metin.kaya_eml
» Ford taunus çakmaklık
Ptsi Ekim 30, 2017 1:53 am tarafından bergist
» Süratli giderken vonlama
Paz Ekim 22, 2017 2:35 am tarafından serkan
» Lütfen yardımcı olur musunuz
Paz Ekim 08, 2017 5:25 pm tarafından yekiz
» Devir saati düşme sorunu yardım
Perş. Eyl. 28, 2017 4:27 pm tarafından tolergul
» Tekleme Sorunu için Buji Kablosu
Çarş. Eyl. 20, 2017 9:26 pm tarafından bergist
» tekleme
Salı Eyl. 19, 2017 9:29 pm tarafından BAFRALIFERHAT
» Erzincan...
C.tesi Eyl. 16, 2017 3:13 am tarafından BAFRALIFERHAT
» Artık tampon yapmıyorum aramayın arkadaşlar.
Ptsi Eyl. 04, 2017 3:08 am tarafından ayhan_77
» Devir saati düşme sorunu yardım
C.tesi Eyl. 02, 2017 4:54 pm tarafından Sherbo
» ORJİNALCİ: FORUMDA KAYBOLMUŞ TEKNİK BİLGİLER
Paz Ağus. 27, 2017 6:02 pm tarafından GLSHastasi
» yardım lütfen Sıcak havalarda araba çalışmıyor.....!
Ptsi Ağus. 14, 2017 2:23 am tarafından alişenel
» Taunus 2.0 gls alternator yetmezligi
Salı Tem. 25, 2017 9:30 pm tarafından BurakBy
» araba soğukken patırtılı çalışma
Perş. Tem. 20, 2017 10:08 pm tarafından BAFRALIFERHAT
» 1.6 ile 2.0 arasındaki farklar???
Perş. Tem. 20, 2017 10:05 pm tarafından BAFRALIFERHAT
» proje fazlası 88 taunus gls
Salı Tem. 18, 2017 10:08 pm tarafından mustafa44
» Yıldım arkadaş
Salı Tem. 18, 2017 2:02 am tarafından 0M42
» granada zetec
Ptsi Haz. 19, 2017 6:30 am tarafından bilal delen
» Swaymar Cologne V6
Paz Haz. 18, 2017 6:39 pm tarafından Sancar Saran
» FORD OTOSAN P 100 hakkinda teknik bilgi (Proje icin)
Ptsi Haz. 12, 2017 10:06 pm tarafından Afitron
» Kalorifer petek iptali
Ptsi Haz. 12, 2017 3:28 pm tarafından tolergul
» Radyatör Fan Termiği Hakkında Tespitler
Paz Mayıs 28, 2017 6:01 pm tarafından bergist
» Tavsiyeli Yedek Parçacılar
Salı Mayıs 16, 2017 8:23 pm tarafından ilti
» Subap ayarı tek soru.
Paz Mayıs 14, 2017 6:44 pm tarafından tolergul
» Silindir kapak contası yandı.
C.tesi Mayıs 13, 2017 10:11 pm tarafından cango
» SIFIR MOTOR yaptıracağım.Tavsiyeleriniz!
Salı Mayıs 02, 2017 3:54 am tarafından Alpargu
» 91 GTS ÖN FREN BALATALARI DEĞİŞİMİ HAKKINDA YARDIMA İHTİYACIM VAR...
Çarş. Nis. 26, 2017 5:48 pm tarafından sezar78
» İSTANBULDAKİ TAUNUS KULLANICILARI
C.tesi Nis. 22, 2017 7:37 am tarafından emregediik
» Tamir ve Bakım Klavuzları
C.tesi Nis. 08, 2017 1:33 pm tarafından yusufdiler
» rolanti ayarı tutmaması ve motor soğukken alt devirlerde yığılma
Cuma Nis. 07, 2017 2:56 pm tarafından suat64
» arka stop lambası hk.
Çarş. Nis. 05, 2017 10:15 pm tarafından aytac66
» 91 GTS ÖN FREN BALATA DEĞİŞİMİ HAKKINDA YARDIMA İHTİYACIM VAR
Çarş. Nis. 05, 2017 5:10 pm tarafından sezar78
» Ücretsiz: Ford Taunus km halatı
Cuma Mart 31, 2017 3:05 pm tarafından sahinleblebici
» yağ seviyesi sorunu
Cuma Mart 31, 2017 4:35 am tarafından bergist
» Otomatik ve manuel şanzımanların çalışma prensipleri
Cuma Mart 17, 2017 5:20 am tarafından ilti
» BALIKESİRDE BU ARABALARIN DİLİNDEN ANLAYAN İYİ BİR USTA VARMI
Ptsi Mart 13, 2017 5:09 am tarafından Kadir TUNAÖZ
» 2000 sübab ayarı
Cuma Mart 10, 2017 6:45 pm tarafından kayhan karaca
» komple fırın boyatma fiyatı ve 2 ön çamurluk fiyatı ?
Paz Şub. 26, 2017 1:38 am tarafından BAFRALIFERHAT
» taunus kaporta aksamları
Cuma Şub. 24, 2017 1:49 am tarafından BAFRALIFERHAT
» Hararet Müşürü sorununa farklı çözüm...
Perş. Şub. 23, 2017 3:47 pm tarafından sahinleblebici
» Ford Taunus GT Elektrik Devre Şemaları
Çarş. Şub. 22, 2017 4:31 pm tarafından kayhan karaca
» Şaft askısı degisimi
Çarş. Şub. 22, 2017 4:14 pm tarafından kayhan karaca
» Motor yağ kapağı temizliği.
Çarş. Şub. 22, 2017 4:13 pm tarafından kayhan karaca
» 1986 MODEL FORD TAUNUS ARKA STOP LAMBASI LAZIM
Cuma Şub. 17, 2017 10:35 pm tarafından aytac66
» 93 model ford sierra macerası başladı herkese selamlar.
Çarş. Şub. 15, 2017 4:47 am tarafından erbay
» Acil şanzımana ihtiyacım var abilerim
Perş. Şub. 09, 2017 1:36 am tarafından BAFRALIFERHAT
» 1976 model ford taunus
Perş. Şub. 09, 2017 1:26 am tarafından BAFRALIFERHAT
» Fren & devir saati karmaşası
Cuma Şub. 03, 2017 7:37 pm tarafından serkan
» Kurucular yardımcı olabilir mi?
Salı Ocak 31, 2017 8:49 am tarafından yataganli
» Direksiyon kutusu
Ptsi Ocak 16, 2017 11:20 pm tarafından Murtaza
» Weber Karbüratör Yardım
Salı Ocak 03, 2017 11:32 pm tarafından tolergul
» 1990 Model Ford Taunus GT için kapı çekme kolu arıyorum.
Ptsi Ocak 02, 2017 5:18 pm tarafından sahinleblebici
» GTS ELEKTRİK ŞEMASI
Paz Ocak 01, 2017 9:06 pm tarafından bergist
» Tam kapanmayan kapı sorunsalı
Cuma Ara. 30, 2016 9:53 pm tarafından aydinerdem
» Taunus 1.6 Sıfır Motor Yaptırmak
Perş. Ara. 29, 2016 2:57 am tarafından erbay
» Ford Taunus GT & GTS Kullanma Kılavuzu
Cuma Ara. 23, 2016 3:02 pm tarafından janeley
» TAUNUS 1.6 GT 120 km den sonra gitmiyor
Cuma Ara. 16, 2016 3:18 am tarafından 0M42
» orjinal sol stop
Salı Kas. 29, 2016 3:09 am tarafından erbay
» Tekleme Sorunu Artık çok olmaya başladı
Salı Kas. 29, 2016 3:07 am tarafından erbay
» Ford Taunus Hararett müşürü Problemi ?
Çarş. Kas. 09, 2016 2:25 am tarafından sahinleblebici
» ford taunus GT gösterge paneli arıyorum
Perş. Ekim 27, 2016 2:21 am tarafından sahinleblebici
» Ford Taunus GT Elektrik Devre Şemaları
Paz Ekim 16, 2016 1:58 am tarafından BAFRALIFERHAT
» corum mını buluşma03.04.2016
Cuma Ekim 14, 2016 5:00 am tarafından BAFRALIFERHAT
» 1988 GLS 2.0 Komple Motor Şanzuman Değişimi
Cuma Ekim 14, 2016 3:55 am tarafından moryeşil
» taunus headers arıyorum
Perş. Ekim 13, 2016 2:42 am tarafından BAFRALIFERHAT
» start butonlu çalıştırma (anahtarsız ya da anahtarlı)
Paz Ekim 09, 2016 4:07 am tarafından BAFRALIFERHAT
» Taunus 1.6 vites konsolu ve sıfır şaft arıyorum.
Perş. Ekim 06, 2016 1:17 am tarafından BAFRALIFERHAT
» (Tüvtürk) Lpg tankı izolasyonu ve arka aks bilyası değişimi
Perş. Ekim 06, 2016 1:15 am tarafından BAFRALIFERHAT
» Gt-Gts kalorifer kumandası
Perş. Ekim 06, 2016 1:08 am tarafından BAFRALIFERHAT
» Gösterge ışıkları
Perş. Ekim 06, 2016 1:01 am tarafından BAFRALIFERHAT
» Piyasada bulunabilecek kaliteli buji kablosu önerisi ?
Perş. Ekim 06, 2016 12:59 am tarafından BAFRALIFERHAT
» FORD TAUNUS KULLANIM KLAVUZU...
Perş. Eyl. 08, 2016 3:18 am tarafından serkan
» Ford taunus 86 model çalışmıyor nedendir
Çarş. Ağus. 24, 2016 8:21 pm tarafından Samuraymusti
» BENZINDE NEDEN GAZ PEDALI DAHA SERT LPG'ye GÖRE
Paz Ağus. 21, 2016 4:54 am tarafından BAFRALIFERHAT
» araçda lpg de dahi benzin kokusu
Paz Tem. 31, 2016 2:15 am tarafından erbay
» Disk koruma sacı ses yapıyor
Perş. Haz. 09, 2016 8:20 pm tarafından BAFRALIFERHAT
» OTOMATİK ŞANZIMAN KONUMLARI HAKKINDA
Perş. Haz. 09, 2016 3:23 am tarafından BAFRALIFERHAT
» 14 inç 4 bijon borbet veya benzeri jant arıyorum
Cuma Mayıs 06, 2016 9:49 pm tarafından Sancar Saran